Tueis
Taxus baccata
Taxaceae
Àutri noum : Liéu, Ife, Aubre-de-vido, Ourmin, Bos-de-la-santo-Baumo.
Noms en français : If, If commun.
Descripcioun :Lou tueis, aubre que se rescontre dins li relarg umide de colo, èi pas di mai coumun. Defèt es esta derraba pèr li païsan que si fueio soun proun empouisounanto pèr li bèsti. Se recounèis à la coulour roujo de soun pège e à si fueio en aguio, bèn verdo dessubre e mai claro dessouto. Li pèd mascle e femello soun diferènt. Li femello porton, au mes d'avoust li "fru" roujo (arile) .
Usanço :La planto es empouisounanto dins tóuti si partido aleva l'arile roujo qu'èi poussible de manja pèr eisèmple en counfituro. Avisas-vous de pas garda la grano negro (fotò) ! D'ùni produ chimi dóu tueis soun estudia que poudrien èstre bon pèr lucha contro lou cancèr (taxol).
Port : Aubre
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : aguio escaumo
Tipe bioulougico : Pancaro entresigna
Cicle bioulougico : Pancaro entresigna
Gènre : Taxus
Famiho : Taxaceae
Coulour de la flour :
Brunello
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Colo
- Basso mountagno
- Ribiero
Estànci :
Pancaro entresigna
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Taxus baccata L., 1753
Rèino-di-prat
Filipendula ulmaria
Rosaceae
Àutri noum : Rèino-dis-Aup, Flour-dal-bial.
Noms en français : Reine des près, Fausse spirée.
Descripcioun :La rèino-di-prat trachis dins li prado umido de mountagno ounte fai de grando e bèllis enflourejado (brout en pinceloun). Meme en mountagno s'atrovo pas d'en pertout au nostre. Li fueio soun coumpausado de 7 à 9 gros fuioun, aquéli de la rouseto souvènt ié soun plus à la flourido.
Usanço :Li flour e fueio sènton bon fresco. Podon servi pèr faire de tè (fueio) e pèr perfuma li dessèrt, li sauco e li bevèndo. S'atrobo dins la planto d'acide salicilico ço qu'abaisso li fèbre (aspirino). Fueio e flour soun encaro diuretico (fan pissa), vulneràri (pèr sougna li plago), astringènto (contro la fouiro), sudorifico (fan susa)...
Port : Grando erbo
Taio : 50 à 150 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Filipendula
Famiho : Rosaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 0,8 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Jun à setèmbbre
Liò : Prado umido
- Prado à rousèu
Estànci : Subremediterran à Subaupen
Couroulougi : Éurasiatico-Cèntre-Ouèst
Ref. sc. : Filipendula ulmaria (L.) Maxim., 1879
(= Spiraea ulmaria L., 1753 )